ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI NEDİR? ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA KARŞI İTİRAZ VE DAVA YOLLARI

I. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI NEDİR?

Çeşitli nedenlerle ekonomik olarak tarımsal faaliyetleri yapmaya imkân vermeyecek biçimde parçalanmış, dağılmış, bozuk şekilli parsellerin modern tarım işletmeciliği esaslarına göre ve sulama hizmetlerinin geliştirilmesi için uygun biçimde birleştirilmesi, şekillendirilmesi ve yeniden düzenlenmesi işlemine “Arazi Toplulaştırması” denilmektedir.

II. ARAZİ TOPLULAŞTIRMANIN AMACI VE ULAŞILABİLECEK FAYDALAR

Tarım işletmelerinin sahip oldukları küçük, parçalı ve dağınık arazileri modern tarım işletmeciliğine göre yeniden düzenleyerek, daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımı sağlamak, üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir.

A. Parçalı ve dağınık araziler birleştirilmektedir.

Bir kişinin köy sınırları içerisinde birden fazla arazisi varsa bunlar birleştirilerek mümkün olduğunca tek parça haline getirilmesi sağlanmaktadır.

B. Tarım arazileri düzgün şekilli parseller haline getirililir.

Şekilleri düzgün olmayan (üçgen, beşgen, yay şeklinde) araziler düzgün şekillere (kare, dikdörtgen)getirilerek hem işlenmesi kolay hem de bakım masrafları azalmaktadır.

C. Her arazinin yola kavuşturulması hedeflenir.

Toplulaştırma öncesi yolu bulunmayan birçok tarla varken, toplulaştırma sonrasında tarım arazilerinde yolu bulunmayan tarla kalmaması hedeflenir.

D. Ekilebilir arazi miktarının artması hedeflenir.

Toplulaştırma öncesi çok parçalı tarım arazilerinde, tarlaların sayısı fazla olduğundan tarla sınırlarının toplam uzunluğu da fazla olmaktadır. Buda ekilebilecek alanların ekilemeyerek boş kalması demektedir. Toplulaştırma sonucu oluşan tek parçalı ve büyük tarlalarda tarla sınırı azalacağından ekilebilecek arazi miktarları artmaktadır.

E. Tarım makinelerinin kullanımı daha ekonomik ve uygun hale gelir.

Parçalı, küçük ve şekilleri düzgün olmayan arazilerde traktör, biçerdöver gibi tarım makinelerinin çalışması üretici ve makine sahibi için aşırı derecede masraflı iken; tek parçalı, büyük ve düzgün şekilli tarlalarda bu makinelerin kullanılması üretici ve iş makinesi sahibi açısından da tasarruf sağlamaktadır.

F. Zirai mücadele ve gübreleme kolaylaşmaktadır.

Toplulaştırma öncesi küçük şekilleri bozuk arazilerde, zirai mücadele ve gübreleme gibi çalışmaların yapılması hem zor olmakta hem de çoğu zaman ekonomik olmamaktadır. Toplulaştırma sonrası araziler düzgün şekilli olacağından bu işlemler daha kolay ve ekonomik olacaktır.

G. Kullanılmayan küçük araziler değerlendirilmektedir.

Toplulaştırma öncesi karayolu, demiryolu, kanal gibi projeler sebebiyle bölünen ve bir kısmı küçük olduğundan dolayı kullanılmaz hale gelen özel mülkiyetteki araziler ile kullanılmayan eski yollar ve dere yatakları gibi alanlarda toplulaştırma ile tarıma kazandırılacaktır.

Kısaca toplulaştırmanın amaçları;

Az Parsel, Geniş Tarla, Her Parsele Yol, Zamandan ve Yakıttan Tasarruf, İşgücü ve İşçiden Tasarruf, İş Birliği, Arazi Kullanım Planı, Modern Tarım, Ekonomik İşletme, Sosyal Huzur, Gelir artışı olarak sıralanabilir.

III. TOPLULAŞTIRMA ÇALIŞMASI AŞAMALARI

1. Tüm tarlaların ve çiftçilerin mülkiyet bilgileri temin edilir,

2. Tapu kütüğü, kadastro paftası ve arazideki miktar ve ölçülerdeki tüm uyumsuzluklar giderilir,

3. Halihazırdaki arazi kullanım durumu, uygun tarım arazilerinin sınırları ve sabit tesisler belirlenir,

4. Toprak karakterlerini belirten toprak haritalar temin edilir veya yoksa oluşturulur,

5. Teknik bir ekip ile arazi sahipleri ve mülki idarecilerin de katılımı ile kurulan derecelendirme komisyonu il tüm arazilerin derecelendirme haritaları çıkarılır. Buaşamada komisyon tüm arazilerin toprak haritaları ve diğer kıymetlerini de dikkate alarak her parsel için ayrı, ayrı titiz bir puanlama yapmaktadır. Derecelendirme çalışmasında amaç parsellerin birbirlerine göre kıymet farklılıklarını puanlamak suretiyle ortaya koymaktır,

6. Yeni, yol, sulama ve drenaj ağına uyumlu, blok (ada)planlaması hazırlanır,

7. Arazi sahiplerinin toplulaştırma sonrasında tarlalarını nerede istediklerine ilişkin tercihlerinin alınması, bu işlem esnasında maliklere, eski parsellerinin ve yeni blokların olduğu bir pafta gösterilerek tercihleri alınır.

8. Yeni parselasyon planlaması yapılır.

Yeni parselasyon planlamasında; çiftçi tercihleri de dikkate alınarak;

• Tarla içi hizmet yolu, sulama, drenaj gibi kamu ortak alanları için gerekli yerler ayrılır.

• Her parselin yol ve sulama suyuna cephe alması sağlanır.

• Sabit tesis içeren parseller eski sahiplerine verilir.

• Tüm maliklerce önem içeren veya kötü konumdaki yerler aynı sahiplerine verilir.

• Büyük olan parçanın yanına diğer küçük parçalar getirilir.

• Hasım ve hısım ilişkileri gözetilir.

• Aynı yeri almak isteyenler arasında yukarıda sayılan hususlar doğrultusunda haksızlığa uğratılmayacak bir planlama yapılır.

9. Yeni parselasyon planlaması ve yeni mülkiyet listeleri mahallinde asılmak suretiyle ilan edilir.

10. Yeni planlamaya ilişkin parsel sahiplerinin itirazları varsa incelenir. Yeni yapılan plan tekrar ilan edilir.

11. Kesinleşen yeni planlama kadastro müdürlüğü kontrolünden sonra tapu müdürlüğünce tescil edilerek yeni tapular oluşturulur.

12. Yeni tapular ilgili İdareye gönderildikten sonra İdaresince sahiplerine teslim edilir.

IV. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA İTİRAZ YOLLARI VE İTİRAZ SÜRELERİ

Komisyonca belirlenen derecelendirme raporları muhtarlık ve belediyece uygun görülecek yerde 15 günlük süre ile askıya çıkartılır. Bu sürenin bitiminden itibaren, arazi sahipleri 15 gün içerisinde arazi derecelendirme komisyonuna itirazlarını yazılı olarak yapabilir.

İtirazlar komisyon tarafından 15 gün içerisinde ilgiliye bildirilir ve yeniden askıya çıkarılır. Askı süresi olan 15 gün bitiminde arazi sahibi yine itiraz edebilir. İkinci itirazda itiraz 30 gün içinde karara bağlanır. Artık verilen bu karar kesin bir karardır.

İtirazları reddedilen ilgili veya arazi sahibi, 60 gün içerisinde idari işlemin iptali için dava açabilir.

V. SONUÇ

Arazi toplulaştırma her ne kadar oldukça faydalı amaçlar için yola çıkılarak yapılan bir düzenleme olsa da, arazi sahiplerinin maddi veya manevi değer kaybına uğraması mümkündür. Bu husus oldukça teknik ve uzmanlık gerektiren bir alan olduğundan, eğer toplulaştırma sonucu size verilen arazinin yahut başka bir işlemin hakkınızı ihlal ettiğini düşünüyorsanız hukuki yardım almanızı öneririz.